Narodziny Marchii Brandenburskiej

Już za czasów Karola Wielkiego tworzono zarówno dla celów obrony, jak i ekspansji hrabstwa pograniczne zwane marchiami. Powstały one też na pograniczu słowiańsko-niemieckim. Z tego obszaru wyruszały wyprawy wojenne przeciwko pogańskim Słowianom Zachodnim. Z utworzonej w 928 r. Marchii Północnej wzięła swój początek ekspansja, która doprowadziła do utworzenia Marchii Brandenburskiej. Pod koniec X wieku teren Marchii Północnej zostaje ponownie opanowana przez Słowian. Dopiero w XII wieku za panowania Albrechta Niedźwiedzia z dynastii askańskiej powracają niemieccy osadnicy. Wyprawy wojenne i podbój księstw słowiańskich pozwoliły temu władcy na ostateczne opanowanie tych terenów. W 1157 r. zdobył on potężny gród Brennę, nazwany później Brandenburgiem, który stał się odtąd ośrodkiem Marchii, zwanej Brandenburską. W grodzie tym przechodzącym z rąk do rąk, prawdopodobnie już w 948 r. Otto I założył biskupstwo, które w czasie ponownej przewagi Słowian przeniesione było czasowo do Magdeburga. W ramach rozwoju Marchii Brandenburskiej zakładano nowe miasta. W 1237 r. założony zostaje Berlin, a w 1257 r. Frankfurt nad Odrą. Do XIV wieku członkowie dynastii askańskiej, a następnie Wittelsbachowie uczynili Brandenburgię największym księstwem Niemiec.

Dynastia Hohenzollernów

Dynastia Hohenzollernów odegrała najważniejszą rolę w historii Brandenburgii oraz Prus. Władzę w Marchii Brandenburskiej przejęli w 1415 roku i utrzymali aż do końca I wojny światowej. Jednym z ważniejszych i zarazem tragiczniejszych wydarzeń na terenie Brandenburgii była wojna trzydziestoletnia, która doprowadziła do ogromnego spustoszenia terenów Brandenburgii. W końcowej fazie tego konfliktu, władzę przejął Fryderyk Wilhelm, zwany później Wielkim Elektorem. Sprowadzanie nowych osadników, przede wszystkim hugenotów z Francji, ale również osadników z takich krajów jak Holandia, Szwajcaria i innych, przyczyniło się do rozwoju handlu i rzemiosła, a tym samym do wzmocnienia państwa.

Wraz z wydaniem edyktu tolerancyjnego w 1685 r., znanego pod nazwą Edyktu Poczdamskiego, przyznane zostały imigrantom liczne prawa, w tym prawo do swobodnego praktykowania swojej religii. Następca Fryderyka Wilhelma, elektor brandenburski Fryderyk III uznawany jest za twórcę Królestwa Prus. W 1701 roku koronował się w Królewcu i przybrał tytuł króla Prus – Fryderyka I. W ten sposób Marchia Brandenburska stała się częścią Prus. Następnym władcą z dynastii Hohenzollernów był Fryderyk Wilhelm I (1713-1740) – “król sierżant”. Pod rządami jego syna Fryderyka II zwanego Wielkim (1740-1786), Prusy stały się mocarstwem o europejskim znaczeniu.

Wiek XIX i XX

Brandenburgia, wspólnie z Berlinem stanowiła w XIX wieku polityczne centrum Prus, a od 1871 r.  zjednoczonych Niemiec. Wiek XX stał pod znakiem rosnącego znaczenia metropolii, jaką stał się Berlin. Postęp i rozwój gospodarczy symbolizowały nowe gałęzie przemysłu rozwijające się w stolicy, przede wszystkim przemysł elektrotechniczny. Szybkiemu rozwojowi ulegała miejscowa nauka. Ważne wynalazki i odkrycia w medycynie, fizyce i chemii budziły zainteresowanie na całym świecie.

W cieniu modernizacji przemysłu rósł w siłę nacjonalizm. Państwo niemieckie dążyło do zdobycia zamorskich kolonii i pogrążyło się w polityce imperialistycznej. Sytuacja polityczna w Europie uległa znacznemu zaostrzeniu. Prusy, w skład których wchodziły różne narodowości, reprezentujących różne wyznania (protestanci, katolicy i żydzi), zaczęły forsować politykę germanizacyjną. W 1871 r. w Prusach żyło jeszcze ok. 2,5 mln. Polaków. Stanowili oni ok. 10 % mieszkańców Prus i byli największą mniejszością narodową. Pomimo tego w 1876 r. język niemiecki zostaje ustanowiony jedynym językiem urzędowym, a w 1885 roku dziesiątki tysięcy Polaków zostało wydalonych poza granice Prus.

Najciemniejszy okres w historii Brandenburgii zaczyna się po dojściu w 1933 r. Hitlera do władzy. Żydzi berlińscy, jedna z najbardziej prężnych gmin żydowskich w Europie, stali się celem dyskryminacji i prześladowań. Wielu znanych i wybitnych przedstawicieli tej mniejszości wyemigrowało z Niemiec. Inni podzielili los milionów europejskich Żydów wymordowanych w okresie holokaustu.

Prowincja brandenburska zostaje mocno dotknięta stratami w czasie wojny. W wyniku Konferencji Poczdamskiej (1945 r.) Brandenburgia straciła ok. 30 % swojego dotychczasowego terytorium. Tereny Nowej Marchii na wschód od Odry przyznane zostały Polsce. Brandenburgia weszła w skład radzieckiej strefy okupacyjnej i została następnie podzielona na 3 okręgi: Poczdam, Cottbus i Frankfurt nad Odrą. Przez następne pół wieku Brandenburgia była częścią Niemieckiej Republiki Demokratycznej.

Demokratyczny początek

Demokratyczny przełom i upadek muru belińskiego jesienią 1989 r. oznaczają rozpoczęcie nowego rozdziału w historii Brandenburgii. W dniu 22 lipca 1990 r. wybrana w wolnych wyborach Izba Ludowa uchwaliła wprowadzenie podziału na kraje związkowe. W dniu 3 października, Dniu Zjednoczenia Niemiec, utworzony został kraj związkowy Brandenburgia. Poczdam został stolicą nowo utworzonego landu. Po wyborach do parlamentu krajowego – Landtagu – w dniu 14 października 1990 r. Manfred Stolpe został wybrany pierwszym premierem Brandenburgii. Nowa konstytucja potwierdzona została przez mieszkańców w referendum z dnia 14 czerwca 1992 r.