Jeśli na początku 2023 roku zostanie wstrzymany import ropy naftowej z Rosji, zaopatrzenie niemieckiej rafinerii Schwedt w ropę naftową może stać się niewystarczające. Aby się do tego przygotować, Niemcy i Polska podpisały wspólną deklarację intencji. PKN Orlen miałby przejąć część udziałów w rafinerii. Parlamentarny sekretarz stanu w Federalnym Ministerstwie Gospodarki Michael Kellner skomentował 19 grudnia podczas konferencji prasowej sytuację rafinerii „Rafineria dobrze przygotowała się w ostatnich miesiącach i w styczniu może produkować bez rosyjskiej ropy. Dodatkowe ilości ropy z Polski mogą zapewnić komfortowe wykorzystanie mocy produkcyjnych. Uwzględnia to nasz cel, jakim jest jak najszybsze uniezależnienie się od rosyjskich dostaw energii, a jednocześnie możliwość zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw dla naszego kraju.“

Rafineria PCK w Schwedt ma mieć w przyszłości możliwość pozyskiwania ropy naftowej przez port w Gdańsku. Obiecał to rząd polski rządowi niemieckiemu w umowie. Jednak konkretne ilości dostaw nie zostały jeszcze ustalone. Do tej pory istniały obawy, że duże moce w rafinerii mogą na stałe pozostać bezczynne, gdy tylko na przełomie roku zostanie wstrzymany import rosyjskiej ropy. Dlatego rząd niemiecki od miesięcy pracuje nad porozumieniem z Polską w sprawie dostaw do Schwedt. Dyskutuje się również o kazachskiej ropie.

Na początku grudnia Federalny Minister Gospodarki i Technologii Robert Habeck oraz polska Minister Środowiska Anna Moskwa podpisali memorandum o porozumieniu, w którym napisano: “We wspólnym interesie Polski i Niemiec leży wykorzystanie rafinerii w Gdańsku, Płocku, Schwedt i Leunie z jak największą wydajnością”. W umowie obie strony zobowiązują się do jak najszybszego zwiększenia przepustowości istniejących portów i rurociągów. Strona niemiecka podejmuje to zobowiązanie dla portu w Rostoku i rurociągu Rostock-Schwedt, strona polska dla Gdańska i rurociągu przez Pomorze. Anna Moskwa powiedziała, „Ta deklaracja potwierdza naszą wspólną wolę współpracy w celu optymalizacji warunków dostaw ropy naftowej dla polskich i niemieckich rafinerii podłączonych do polskiej sieci rurociągów. Umowa pomoże zoptymalizować warunki dostaw paliwa do klientów w obu krajach.“

Droga zaopatrzenia przez Polskę ma duże znaczenie dla Schwedt, a także dla zaopatrzenia wschodnich Niemiec. Dotychczas rafineria PCK była zaopatrywana w rosyjską ropę z rurociągu “Przyjaźń”, ale ze względu na wojnę z Ukrainą rząd niemiecki planuje zaprzestać tego 1 stycznia. Objętość rurociągu z Rostocku do Schwedt nie jest wystarczająca, aby to zrekompensować.

Zachętą do współpracy dla strony polskiej miałoby być przejęcie 54 proc. rosyjskich udziałów w rafinerii PCK przez Orlen. Potencjalne przejęcie oprotestowały związki zawodowe rafinerii sugerując, że tylko przejęcie aktywów przez niemiecki państwo gwarantuje na niezmienionym poziomie.

Kluczowym wymaganiem polskiej strony jest derusyfikacja rafinerii PCK, która jest obecnie pod niemieckim zarządem komisarycznym. Uregulowanie stosunków z kontrolującym udziały w rafinerii Rosnieftem przed ewentualnym jej nabyciem pozwoliłoby zaoszczędzić na kosztach sądowych sporu z rosyjską spółką.