W sumie 100 milionów euro środków pomocowych UE przewidzianych zostało dla polsko-brandenburskiego regionu granicznego do 2020 roku. Wraz z obecnym zatwierdzeniem przez Komisję Europejską wystartował nowy Program INTERREG-V-A 2014 – 2020. Minister Spraw Europejskich Helmuth Markov skomentował tę decyzję: „Nowy Program Współpracy ma dla Brandenburgii wyjątkowo duże znaczenie. Dofinansowane projekty wzmocnią w nadchodzących latach nie tylko nasz kraj związkowy lecz również cały region w sercu Europy. W INTERREG-u nie chodzi o pojedyncze podmioty, chodzi o spójność partnerów. Jedynie dzięki dobrej współpracy pokonane mogą być faktycznie granice i rzeczy wspólne wzmocnione, z czego skorzystamy na końcu wszyscy. Program jest tym samym ważnym przykładem, jak funcjonować może Europa otwartych granic i z tego powodu ma dużo większe znaczenie niż tylko regionalne wsparcie lokalizacji. Jest tym, co czyni rdzeń Europy.”
W nowym programie brandenburskim zostały odchudzone struktury i zwiększono ich wydajność, powiedział Markov: „Aby móc lepiej dokonać porównania wniosków, zrezygnowaliśmy z dotychczasowego trybu ich przyjmowania. Dzięki tej zmianie gwarantujemy wszystkim zainteresowanym lepszą przejrzystość oraz większą pewność planowania. Poza tym zmniejszyliśmy nakład pracy beneficjentów dzięki nowemu systemowi rozliczenia i spowodowaliśmy tym samym zmniejszenie wydatków związanych z zarządzaniem i zwiększenie możliwości inwestycji w konkretne projekty. Mogą to być na przykład budowa nowej ponadgranicznej ścieżki rowerowej, powstanie edukacyjnej ścieżki leśnej lub wspólne projekty badawcze i wsparcie projektów sieci w gospodarce. Dla mnie są również ważne środki unijne, które mają służyć wspieraniu małych projektów i być zarządzane przez Euroregiony, dzięki którym mieszkańcy mogą spotykać się i organizować wspólne projekty o trwałym oddziaływaniu i tym samym aktywizowanym być polsko-niemieckie sąsiedztwo. Jestem ciekawy, jakie pomysły w nadchodzących miesiącach Brandenburgia przełoży wspólnie z naszymi polskimi partnerami.“
Najważniejsi partnerzy w formie jednostki administrującej i Wspólnego Sekretariatu we Frankfurcie nad Odrą są połączeni pod egidą Ministerstwa Spraw Europejskich, dla zainteresowych do dyspozycji jest również Regionalne Biuro Kontaktowe w Zielonej Górze. Od połowy listopada potencjalni partnerzy projektów mogą zasięgnąć informacji na specjalnej stronie internetowej. Oficjalna uroczystość otwarcia odbędzie się 3 listopada w Cottbus. Data początku składania wniosków zostanie jeszcze uzgodniona z polskimi partnerami.
Kontekst
INTERREG V A Brandenburgia-Polska 2014-2020 jest finansowanym przez UE Programem Współpracy mającym na celu wspieranie współpracy ponadgranicznej. INTERREG, lub jak się oficjalnie określa „europejska współpraca terytorialna“ jest częścią polityki strukturalnej i inwestycyjnej Unii Europejskiej. Dzięki niej od 25 lat wspierana jest ponadgraniczna współpraca między regionami i miastami. INTERREG będzie realizowany w trzech obszarach: współpraca transgraniczna, współpraca transnarodowa i współpraca między regionami. Program Współpracy „INTERREG V A Program Współpracy Brandenburgia-Polska 2014-2020“ ma ogólny budżet w wysokości około 100 milionów euro (udział UE) i obejmuje brandenburskie tudzież polskie środki własne w sumie ok. 17,65 milonów euro. Udział procentualny wynosi tym samym do 85 procent (wkład UE).
Właśnie zatwierdzony Program opisuje strukturalne i socjoekonomiczne właściwości obszaru, określa cele i strategie, reguluje realizację Programu i ustala punkty ciężkości. W ramach Programu współpracują brandenburscy i polscy partnerzy projektowi po obu stronach granicy w transgranicznych projektach, w celu stworzenia wspólnej przestrzeni życiowej, naturalnej i gospodarczej.
Liczby i przykłady projektów
Oś priorytowa I: 32 miliony euro – Wspólne zachowanie i korzystanie z dziedzictwa naturalnego i kulturowego
– Tworzenie produktów, które ułatwiają dostępność wspólnego dziedzictwa naturalnego
– Tworzenie i promocja wspólnych regionalnych, tematycznych ofert kulturalnych i kulturalno-historycznych
Oś priorytowa II: 19 milionów euro – Połączenie z sieciami transeuropejskimi oraz trwały transport
– Przygotowanie i realizacja inwestycji w transgranicznie oddziałującą infrastrukturę drogową, wraz ze ścieżkami rowerowymi wzdłuż dróg kołowych
Oś priorytowa III: 10 milionów euro – Wzmocnienie transgranicznych zdolności i kompetencji
– Inwestowanie w kształcenie, szkolenia i szkolenie zawodowe, na rzecz zdobywania umiejętności, uczenia się przez całe życie poprzez rozwój i wdrażanie wspólnych systemów kształcenia, szkolenia zawodowego i szkolenia
Oś priorytowa IV: 33 miliony euro – Integracja mieszkańców i współpraca administracj
– Wzmacnianie zdolności instytucjonalnych instytucji publicznych i zainteresowanych stron oraz sprawności administracji publicznej poprzez wspieranie współpracy prawnej i administracyjnej i współpracy między obywatelami i instytucjami
– fundusz małych projektów
Oś priorytowa V: 6 milionów euro – Techniczna pomoc przy realizacji Programów Współpracy
Potencjalni beneficjenci
jednostki samorządu terytorialnego / komunalnego (województwo, powiaty, gminy, miasta), ich zrzeszenia, związki i instytucje im podległe
- europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej
- zarządzający i administrujący wielkoprzestrzennymi obszarami chronionymi takimi jak parki narodowe, przyrodnicze i krajobrazowe oraz rezerwaty biosfery
- państwowe gospodarstwa leśne i ich jednostki organizacyjne
- euroregiony
- podmioty prowadzące placówki edukacyjne, kształcenia zawodowego i dokształcania
- instytucje aktywizacji gospodarczej / placówki wspierające rozwój przedsiębiorczości i innowacyjności, np. Izby
- placówki naukowe
- instytucje kultury i sportowe
- osoby prawne pożytku publicznego, np. fundacje, stowarzyszenia
- organizacje pozarządowe, np. związki zawodowe, organizacje ochrony środowiska i zajmujące się sprawami społecznymi